 |
Skansen |
 |
Osiek nad Notecią |
 |
woj. kuj - pom. |
 |
Muzeum Kultury Ludowej |
 |
cały rok |
 |
1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 Rating 5.00 (3 Votes) |
Muzeum Kultury Ludowej w Osieku nad Notecią stanowi Oddział Muzeum Okręgowego w Pile. W skansenie pokazano kulturę ludową północnej Wielkopolski. W ekspozycji znajduje się 28 obiektów ulokowanych na powierzchni 13 ha.
Zagroda „poniatowska” z Czajcza
Zagroda powstała na początku XX wieku we wsi Czajna. W skład obejścia wchodzi drewniana chałupa powstała na planie małego prostokąta, zakończonego gontowym dachem. Z zewnątrz dodatkowo do drewnianych bali przymocowano deski, natomiast wewnątrz chatę otynkowano. U szczytu domu znajduje się wejście a także ganek z drewniana balustradą. Oprócz budynku mieszkalnego w skład obejścia wchodzi również stodoła. Drewniany obiekt pokryty gontem, składał się dwóch pomieszczeń powiększonych o niewielkie przybudówki. Pomiędzy przybudówkami znajdowała się brama wjazdowa na teren gospodarstwa. Mniejszy obiekt, to obórka wykonana z drewna i kryta gontem. W środku były dwa pomieszczenia, które wykorzystywano do hodowli trzody. Zagroda z Czajcza reprezentuje osadnictwo wiejskie (tzw. „poniatowskie”), planowane przez rządowych architektów. Według założeń przedwojennego ministra rolnictwa, Juliusza Poniatowskiego „poniatówki” miały pomóc w reformie rolnej zakładającej przeniesienie ludności z przeludnionej Małopolski na państwowe tereny w Wielkopolsce.
Remiza strażacka
Murowany budynek służył, jako remiza strażacka we wsi Błękwit (okolice Złotowa). Obiekt zbudowany na planie prostokąta, dach dwuspadowy pokryty dachówką. Nad drewnianymi, dużymi drzwiami znajduje się wieża zbudowana z drewnianych desek, kryta czterospadowym daszkiem. Obecnie wewnątrz znajduje się stała ekspozycja sprzętu pożarniczego, m.in. pompy, topory, hełmy strażackie oraz umundurowanie, dokumenty i zdjęcia. Oprócz drobnych muzealiów w remizie znajdują się również dwa zabytkowe wozy strażackie z początków XX wieku.
Chałupa i stodoła z Marylina
Drewniana chałupa (zbudowana metoda zrębową), kryta trzciną powstała prawdopodobnie w II połowie XIX wieku w miejscowości Marylina. Wewnątrz prostokątnej chałupy znajdują się trzy izby, kuchnia oraz komora z piwnicą. Budynek posiada dwa wejścia: świąteczne (od podwórza) i codzienne (przez ganek). Obecnie w środku chałupy znajdują się pamiątki po emigrantach z pogranicza Ukrainy i Rumuni. W skład obejścia wchodzi również stodoła. Osiemnastowieczny budynek zbudowano z drewnianych pali na planie prostokąta. W środku wydzielono trzy pomieszczenia, w tym jedno z nich przeznaczono na paszarnie, gdzie przygotowywano karmę dla zwierząt. Podłoga w stodole to tzw. klepisko, czyli ubita, wyschnięta glina.
Chałupa z Głubczyna (bielona z deskami układającymi się w kwadratową siatkę)
Drewniana chałupa z Głubczyna (teren Krajny, obecnie tereny województwa kujawsko-pomorskiego, pomorskiego, wielkopolskiego i lubuskiego) powstała pod koniec XVIII wieku. Zbudowana, na planie wydłużonego prostokąta, z drewnianych bali, natomiast luki pomiędzy nimi wypełniono gliną. Dach (dwuspadowy) wykonano z trzciny a szczyty wykonano z desek. W środku znajdują się dwie izby, komora, sień, alkierz oraz duży ceglany komin, w którym znajdował się piec chlebowy. Jest to charakterystyczny piec dal tego regionu przystosowany do opału z drewna liściastego o stałych wymiarach ( koło 1 metr grubości, szerokości i wysokości tzw. „klafty”). Obecnie w obiekcie znajduje się stała ekspozycja rzemiosła bednarskiego, stolarskiego i kołodziejskiego
Wiatrak z Żelic
Drewniany wiatrak z miejscowości Żelice powstał w II połowie XIX wieku. Obiekt zbudowano z drewna, na ceglanej podmurówce, natomiast dach wykonano z gontu. Wiatrak reprezentuje typ „paltrak”. Obiekty tego rodzaju charakteryzują się tym, że budynek obraca się zgodnie z kierunkiem wiatru dzięki zamontowanej szynie, po której przesuwa się cały mechanizm. Budynek posiada trzy kondygnacje, na których znajdują się skrzynie na mąkę, elewatory oraz kamienie młyńskie przeznaczone do mielenia zboża.
Kuźnia z Kamiennika
Kuźnia powstała przypuszczalnie pod koniec XVII wieku w miejscowości Kamiennika. Pierwotnie budynek zbudowany był na planie niewielkiego prostokąta z drewna, a dach kryty był trzciną, jednak po pożarze w 1842 odbudowano ją w nieco inny sposób. Kuźnia powstała a przy pomocy metody łączonej: część wykonano z bali drewna (łączenie zrębowe), część wymurowano czerwoną cegłą. Całość obiektu wykończono dwuspadowym dachem wykonanym z dachówki. W środku znajduje się palenisko kowalskie, skórzany miech, kowadła, młoty, a także finalne produkty m.in. obręcze do kół czy narzędzia rolnicze.
Kapliczka murowana
Przydrożna kapliczka z początku XX wieku. Obiekt powstał z czerwonej cegły na planie kwadratu, wykończony dwuspadowym dachem wykonanym z dachówki. Kapliczka składa się z dwóch części. W pierwszej, większej znajduje się rzeźba Matki Boskiej w Koronie, w drugiej wnęce, zakończonej łukiem, znajduje się żelazny krzyż.
Chałupa z Dźwierszna Wielkiego
Zagroda z Dźwierszyna Wielkiego datowana na XVIII wiek reprezentuje typ zagrody zamkniętej, tzn. poszczególne budynki obejścia tworzyły czworobok z wewnętrznym podwórkiem. Budynek mieszkalny zbudowano na kamiennej podmurówce natomiast do budowy ścian wykorzystano drewniane kłody. Dwuspadowy dach pokryty jest trzciną. W pomieszczeniach (dwie izby, sień, komora i kuchnia) zgromadzono sprzęty i meble z przełomu XIX i XX wieku, natomiast w największej izbie zrekonstruowano karczmę wiejską (dawniej karczma pełniła zarówno funkcje towarzyskie jak również społeczno – polityczne; miejsce przy ławie było stałe i świadczyło o statusie społecznym i majątkowym gospodarza, który je zajmował). Bezpośrednio do budynku mieszkalnego przylegał budynek inwentarski, w którym znajdowała się brama oraz furtka dla pieszych. Był to budynek prostokątny, drewniany usadowiony na kamiennej podmurówce. Bezpośrednio przy chałupie znajduje się stajnia dla koni i miejsce dla stajennego. Bogaci gospodarze (w przypadku z Chałupy z Dźwierszna wielkiego właścicielem był sołtys) w przypadku posiadaniu kilku koni zatrudniali osobę, której głównym zadaniem była opieka nad końmi, dzięki lokum w stajni parobek w każdej chwili mógł doglądać zwierząt.
