Ornak Dom Muzealny | |
Polska, woj. małopolskie | |
Zakopane | |
ornak.net.pl | |
cały rok | |
1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 Rating 4.75 (2 Votes) |
Ponad sto lat temu w Zakopanem odbył się ślub Stanisława Sokołowskiego, syna powstańca 1863 r., z Agnieszką Walczakówną pochodzącą z jednego z najstarszych i najbogatszych rodów góralskich. Stanisław studiował w Wiedniu, gdzie otrzymał gruntowne wykształcenie leśne, zwieńczone tytułem profesora. W 1902 r. rozpoczął budowę domu rodzinnego Ornak. Dom usytuowany na łąkach poniżej Doliny Białego stanowi klasyczny przykład stylu witkiewiczowskiego, stworzonego przez Stanisława Witkiewicza (ojca). Stanisław Sokołowski, profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego, jest autorem licznych prac naukowych dotyczących hodowli lasu i ochrony przyrody. Uznano go za nestora leśnictwa polskiego. Umarł w "Ornaku" w 1942 r. W 1965 r., w setną rocznicę urodzin, na ścianie domu umieszczono tablicę poświęconą jego pamięci, a pobliski rezerwat, znajdujący się w otoczeniu Doliny Białego, nazwano jego imieniem.
Pokoje można wynajmować i rezerwować pod adresem: ornak.net.pl
Po wojnie właścicielką domu została najmłodsza córka profesora Sokołowskiego, Zofia Klimczak, żona bogatego przemysłowca Tadeusza Klimczaka. W wigilię Bożego Narodzenia 1951 r. pod werandę zajechał samochód z meblami, które miały wraz z domem służyć wypoczynkowi funkcjonariuszy Urzędu Bezpieczeństwa. Rodzina stanęła w obronie domu, zwracając się o pomoc do premiera Józefa Cyrankiewicza, co było możliwe dzięki dawnej, jeszcze z czasów przedwojennego PPS-u, znajomość premiera z Witoldem, jednym z synów profesora. Interwencja okazała się skuteczna, dom został ocalony, a w nieco późniejszym czasie nawet został wpisany do rejestru zabytków. W latach osiemdziesiątych; Ornak\" stał się punktem kontaktowym dla podziemnej Solidarności, tu organizowano przerzut nielegalnej prasy i spotkania działaczy opozycyjnych z Polski i Czechosłowacji. Pierwszych gości zaczęto przyjmować w okresie świąt Bożego Narodzenia 1992/1993.27 grudnia 2002 r. umarła Zofia Klimczakowa. Tadeusz Klimczak-junior i jego żona Aldona Klimczak zostali gospodarzami i właścicielami "Ornaku". Muzeum w formie pensjonatu jest formą muzealnictwa aktywnego, czyli takiego, w którym zabytkowy przedmiot ekspozycji jest nie tylko oglądany, ale także udostępniany do używania zgodnego z przeznaczeniem, dla którego został wykonany (łóżko służy zwiedzającemu do spania, lampa do oświetlenia, natomiast cały dom; po prostu do mieszkania).
W pensjonacie (hotelu) muzealnym, zwiedzający (a zarazem mieszkaniec) może odnieść wrażenie, że to nie przedmioty z dawnej epoki przeniesiono do teraźniejszości, lecz to on odbywa podróż w przeszłość. Zwiedzający musi mieć jednak dostęp do różnych dobrodziejstw współczesnej cywilizacji.
Wyposażenie
W Ornaku" źródłem ciepła jest nowoczesna pompa, pobierająca energię z gruntu w ogrodzie (zastosowano ekologiczny system ogrzewania pompą ciepła typu ziemia-woda). Kto chciałby znaleźć coś ciekawego w Internecie lub napisać maila do znajomych, ma tu swobodny dostęp do Internetu. Kuchnia jest w pełni wyposażona, więc można zamówić obiady lub przyrządzić sobie posiłki samodzielnie. Każdy tu znajdzie coś dla siebie. Kto ma ochotę na kąpiel cieplną, może się wybrać do sauny. Mieszkańcy każdego pokoju mają do dyspozycji własną dużą łazienkę. Dom otacza piękny, duży ogród z naturalną, głęboką, czynną studnią oraz miejscem na ognisko. Z zaparkowaniem nie ma problemu, gdyż na zamkniętym terenie obok domu znajduje się parking idealny do postawienia motocykla.
Niemal wszystkie eksponaty (meble, obrazy, zdjęcia) są autentyczne. Zostały wykonane pomiędzy ostatnią dekadą XIX w. a drugą dekadą XX w. W sypialni południowo-wschodniej (od strony ul. Grunwaldzkiej, z widokiem na góry) znajdują się łóżka pochodzące z willi Atma (w której obecnie mieści się muzeum Karola Szymanowskiego). W sypialni południowo-zachodniej stoją klasycznie witkiewiczowskie łóżka z charakterystycznymi ornamentami o motywach roślinnych, szczególnie leluji (lilii). Powstały najprawdopodobniej na przełomie pierwszej i drugiej dekady zeszłego wieku. Szczególny urok posiada toaletka (wykonana najprawdopodobniej w latach dwudziestych XX w.) z lustrem, bogato zdobiona zarówno motywami roślinnymi, jak i geometrycznymi. Pokój północno-zachodni (z widokiem na ogród) służy jako sypialnia secesyjna. Wyposażenie pokoi werandowego i kominowego jest typowo zakopiańskie. Kredens, stół, zegar ; to meble pochodzące z katalogu Wojciecha Brzegi, współpracownika Stanisława Witkiewicza, wykonane we wczesnym okresie stylu zakopiańskiego (1905-1915).
We wszystkich pokojach sypialnych i w werandowym stoją czynne piece kaflowe. Piec w pokoju wschodnim zbudowany jest z oryginalnych kafli, a dwa pozostałe z wiernych kopii starych kafli. Projektował je sam Witkiewicz, a wykonywał zakład Niedźwiedzkiego w Krakowie (stąd się wzięły na koronie pieca wizerunki niedźwiedzi). Wnętrzom dodają uroku oryginalne lampy naftowe. Większość z nich oświetlała te pokoje jeszcze przed podłączeniem prądu. Państwo Klimczakowie zachowali możliwie najwięcej elementów pierwotnego wystroju, rekonstruując piece kaflowe i wypełniając izby zabytkowymi meblami, lampami, tkaninami dekoracyjnymi, obrazami i rozmaitymi bibelotami z epoki. Pensjonat Muzealny "Ornak" zajął stałe miejsce na turystycznej mapie Zakopanego.