 |
Dwór Czarne |
 |
Polska, dolnosląskie |
 |
Czarne, Jelenia Góra |
 |
Dwór Czarne |
 |
cały rok |
 |
1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 Rating 5.00 (1 Vote) |
Czarne to dawna wieś podmiejska w dolinie Pijawnika, dopływu Bobru, włączona do Jeleniej Góry w 1973 r. Dwór Czarne w Jeleniej Górze to zabytkowy obiekt z 1559 r. we wsi podmiejskiej Czarne. Obecnie wieś włączona administracyjnie do Jeleniej Góry (od 1973 r.). Obiekt wyremontowany częściowo z funduszy Phare. Całość jednak nieukończona. Na ścianach fragmenty renesansowych malowideł z motywami roślinnymi. Murowany z kamienia piętrowy obiekt, obecnie użytkowany jest przez Fundację Kultury Ekologicznej. W środku dziedziniec, otoczony murami obronnymi i wieżą bramną. Dwór w kształcie czworokątnym z wewnętrznym dziedzińcem. Ozdobny renesansowy portal, nad którym znajdował się fryz z ośmioma herbami szlacheckimi. Herby rodów: Schaffgotsch, Hochberg, Liebeteller (Liebdaler), Reibnitz, Rechenberg, Stosch, Zedlitz, Talckenberg i dwie inskrypcje w j. łacińskim,
- "Niech Pan błogosławi Cię i ochrania"...
Prace remontowe i wielokrotne przebudowy. Prace remontowe w latach 20. XVIII w. spowodowały likwidację renesansowych szczytów. W 1679 r. Ernst von Nimptsch sprzedał majątek Czarne miastu Jelenia Góra. W 1718 r. obiekt częściowo spłonął. Początki obiektu sięgają XVI w., kiedy to Casper Schaffgotsch rozpoczął budowę kamiennego, murowanego dworu z dziedzińcem, otoczonego murami obronnymi i wieżą bramną (było to w 1559 r.). W 1584 r. dwór przejął na własność Gregorius von Kahlen. Od 1606 r. właścicielem był Friedrich von Nimptsch z Sokołowca. Cała budowla została otoczona fosą. Dwór jest malowniczo usytuowany poniżej drogi z Jeleniej Góry, z widokiem na Karkonosze. Zwarta bryła tej solidnej budowli z wieżą w północno-wschodnim narożniku została postawiona na planie prostokąta. Do wnętrza prowadzi brama z renesansowym portalem.
Stonowany, lecz ciekawy i oryginalny wystrój elewacji tworzą profilowane w piaskowcu obramienia okienne. Z dawnego wystroju zachowały się sklepienia na parterze, bogato profilowane, renesansowe stropy drewniane oraz inskrypcje i fragmenty polichromii na ścianach. W jednym z narożników znajduje się wieża z otworami strzelniczymi. Na dziedzińcu natomiast do naszych czasów przetrwały dębowe portale, profilowane na wzór obramień okiennych. W pobliżu dworu zostały postawione budynki folwarczne. W lipcu 1623 r. wybuchł pożar. Dwór został odbudowany. Rozbudowa w poł. XVII w. nadała mu kształt zbliżony do obecnego. W 1679 r. Ernst von Nimptsch sprzedał majątek miastu. Około 1885 r. zredukowano bryłę budynku o skrzydło wschodnie i rozebrano ściany szczytowe. Od 1921 do 1945 r. w Czarnem mieszkała rodzina Rahm. Od 1983 r. pieczę nad dworem sprawuje Fundacja Kultury Ekologicznej.
Dwór Czarne, mimo iż w ciągu wieków podlegał wielu zmianom, nadal stanowi ciekawy przykład rezydencji z gankami i dziedzińcem, typowej dla późnego renesansu na Dolnym Śląsku. Część pomieszczeń jest dostępna do zwiedzania po uprzednim uzgodnieniu. Dwór stał się Centrum Kształcenia o nazwie „Wszechnica Dwór Czarne”. Fundacja Kultury Ekologicznej działa prężnie, organizując wiele pożytecznych imprez. W październiku 2010 r. Fundacja wraz z Koalicją Polska Wolna od GMO i Stowarzyszeniem 5 Stron Świata miała swój udział w „Święcie Ziemniaka bez GMO”. Był to festyn, a zarazem akcja edukacyjna na temat zagrożeń wynikających z uprawiania i spożywania żywności modyfikowanej genetycznie. Rozdawano materiały informacyjne, odbyła się też projekcja filmu „Życie wymyka się spod kontroli”. Towarzyszył temu kiermasz zdrowej żywności i rzemiosła regionalnego. Na dworze odbywają się też konferencje, wystawy, koncerty, a nawet przedstawienia teatralne.
